سامانه کاتب ، بستری الکترونیکی برای ثبت کردن اطلاعات معاملات اموال غیرمنقول می باشد .در واقع این سامانه مانند پلی ارتباطی بین دفاتر اسناد رسمی و سایر نهادهای مربوطه ، روند انتقال مالکیت و ثبت معاملات را آسان ترو شفاف‌تر می‌کند.
از جمله اهداف کلیدی این سامانه می‌توان به موارد زیر اشاره داشت :
شفافیت در معاملات :
یکی از هدف های اصلی سامانه کاتب، ایجاد شفافیت در معاملات اموال غیرمنقول است. این سامانه با ثبت دقیق و آنلاین اطلاعات مربوط به مالکیت، از معاملات غیرقانونی و ابهام‌آمیز جلوگیری می‌کند. تمامی اطلاعات مربوط به انتقال مالکیت به‌طور کامل و قابل دسترس در این سامانه ثبت می‌شود و طرفین معامله می‌توانند با اطمینان بیشتری اقدام به خریدوفروش کنند.
جلوگیری از جعل و تخلفات :
کاتب با اتصال به سامانه های دیگر مانند سامانه کاداستر (نقشه‌برداری املاک) و سامانه استعلام مالکیت، احتمال جعل اسناد و سوءاستفاده های حقوقی را به کمترین میزان رسانده است. این یکپارچگی اطلاعاتی، امکان تأیید اصالت اسناد و شناسایی مالکیت واقعی را در زمان کوتاه‌تری فراهم آورده و از بروز تخلفات و اختلافات حقوقی جلوگیری می‌کند.
تسهیل فرآیندها :
یکی از ویژگی‌های برجسته سامانه کاتب، سرعت و سهولت در ثبت معاملات و انتقال مالکیت است. فرآیندهای پیچیده و زمان‌بر گذشته، اینک به کمک این سامانه به طور قابل توجهی کوتاه شده است . طرفین معامله می‌توانند با مراجعه به دفاتر اسناد رسمی، تمامی مراحل انتقال مالکیت را از طریق کاتب و در مدت زمان کوتاهی انجام دهند.
نقش سامانه کاتب در اجرای قانون الزام ثبت رسمی معاملات
قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول تأکید دارد که تمامی معاملات املاک باید در دفاتر اسناد رسمی ثبت شوند و اسناد عادی (قولنامه‌ای) فاقد اعتبار قانونی‌اند. سامانه کاتب به‌عنوان ابزار اجرایی این قانون، فرآیند ثبت معاملات را الکترونیکی کرده و اطلاعات مربوط به معاملات را مستقیماً به سامانه‌های کاداستر و ثبت املاک ارسال می‌کند.
این سامانه همچنین با جلوگیری از نقل‌وانتقال‌های غیرقانونی، امنیت حقوقی طرفین معامله را تضمین می‌کند. از سوی دیگر، اطلاعات ثبت‌شده در کاتب به‌راحتی قابل ردیابی بوده و امکان خطای انسانی یا تخلف را به حداقل می‌رساند.
مزایای سامانه کاتب برای مردم و نهادها
راه‌اندازی سامانه کاتب مزایای زیادی برای مردم و نهادها به همراه داشته است از جمله اینکه ثبت الکترونیکی معاملات، زمان مورد نیاز برای انجام فرآیندها را کاهش داده و هزینه‌ها را بهینه کرده است همچنین اتصال به سامانه کاداستر باعث می‌شود که وضعیت مالکیت املاک با دقت بیشتری مشخص شود.
ثبت رسمی معاملات به صورت خودکار بسیاری از دعاوی مربوط به اسناد قولنامه ای و مالکیت های نامشخص را کاهش می‌دهد. از طرفی این سامانه با سامانه هایی نظیر ثبت احوال، کاداستر و شهرداری ها در ارتباط است و از این طریق امکان نظارت بیشتری را فراهم می‌آورد.
چشم‌انداز آینده سامانه کاتب
سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به دنبال اتصال سامانه کاتب به نهادهای مختلفی مانند شهرداری‌ها، بانک‌ها و سازمان‌های مالیاتی است همچنین، طرح‌هایی برای بهره‌برداری از این سامانه توسط ایرانیان مقیم خارج از کشور در دست بررسی قرار دارد.
سامانه کاتب، یکی از گام‌های کلیدی در راستای هوشمندسازی خدمات ثبتی و تحقق عدالت حقوقی به شمار می‌آید. با تکمیل فرآیندها و تقویت زیرساخت‌ها، انتظار می‌رود که این سامانه نقشی برجسته‌تر در شفافیت معاملات و کاهش تخلفات حقوقی ایفا کند.
چنانچه به وکالت امور ملکی نیاز داشتید با کارشناسان وندا در ارتباط باشید .
